اسلام ، تغذیه و سلامتی 

در آن هنگام که خداوند از خاک مرده، موجودی را ساخت و از روح خود بر او دمید ، منبعی سرشار از عقل و دانش و خلاقیت آفریده شد که انسان نام گرفت. پروردگار دانا و حکیم، نعمتهای فراوانی به انسان ارزانی کرد و در قرآن، بهترین برنامه زندگی را برای او ترسیم نمود. لازمه تعالی انسان این است که پروردگار بزرگ مرتبه را بپرستد تا به کمالات اخلاقی و معنوی برسد. خداوند در قرآن، انسان را گرامی می دارد و او را جانشین خود در زمین معرفی می کند. از انسان می خواهد که مراقب جسم و روح خود باشد و تنها از غذاهای پاکیزه و سالم تغذیه کند.
در آیه 70 سوره اسراء می فرماید :
" ما انسانها را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا بر مرکبهای راهوار حمل کردیم و از انواع روزیهای پاکیزه به آنان روزی دادیم و آنان را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده ایم ، برتری بخشیدیم. "
دین اسلام، به جنبه های مختلف جسمی و روحی بشر توجه دارد و رهنمودهای جامعی برای نیکبختی انسان ارائه کرده است. اسلام در باب تغذیه، مطالب متنوع و قابل توجهی دارد. در این گفتار، شما را با فواید ارزشمند برخی خوردنی های حلال و پاک، آشنا می کنیم.
از نگاه اسلام، تغذیه، نقش مهمی در ساختن شخصیت و صفات اخلاقی انسان دارد. از این رو، در قرآن و روایات، خوردنی های مفید و سالم، با نام " حلال ها و طیّبات " ذکر شده اند. برخلاف خوردنی های حرام، غذاهای حلال و طیّب، می تواند زمینه ساز فضایل و نیکیها در انسان باشد. غذاهای حلال، همان خوردنی هایی است که برای سلامت انسان مفیدند و ممنوعیت ‏شرعی ندارند. غذای طیّب یعنی غذایی که با طبع سالم انسانی هماهنگ است. در آیات قرآن، برخی خوردنی های حلال و طیّب معرفی شده است که البته بیشتر از جنس میوه ها و خوردنی های گیاهی است.
خداوند در آیه 141 سوره انعام می فرماید :
" و اوست که باغهایی آفرید ، نیازمند به داربست و بی نیاز از داربست، همچنین درخت خرما و انواع زراعت را، که از نظر میوه و طعم با هم متفاوتند. و ( نیز) درخت زیتون و انار را، که از جهتی با هم شبیه و از جهتی تفاوت دارند. ( برگ و ساختمان ظاهریشان شبیه یکدیگر است، در حالی که طعم میوه آنها متفاوت است . ) از میوه آن هنگامی که به بار می نشیند، بخورید و به هنگام درو، حق آن را بپردازید و اسراف نکنید که خدا اسراف کاران را دوست ندارد. "
آنچه از میوه ها و خوردنی ها، در این آیه آمده، خداوند، انسانها را به خوردن آنها ترغیب کرده است.
کلمه زیتون شش بار در قرآن آمده است و به خواص جادویی آن در روایات اشاره شده است. زیتون گیاه بومی آسیای صغیر است که از حدود 6000 سال قبل، در مناطقی که آب و هوای مدیترانه ای دارند ، گسترش یافته است. زیتون از قدیمی ترین درختان شناخته شده در جهان است. حضرت محمد (ص) در سخنی به مردم توصیه کرده که از روغن زیتون برای خوردن و برای ماساژ بدن استفاده کنند، زیرا از « شجره مبارکه » گرفته شده است.
اکنون بعد از قرنها ، پزشکان و متخصصان نیز به فواید دارویی زیتون دست یافته اند. پزشکان می گویند بهترین غذا برای حفظ سلامت قلب و جلوگیری از سکته های قلبی یا ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، مصرف مداوم زیتون یا روغن زیتون است.
روغن زیتون که از دیرباز به عنوان یکی از چربیهای اشباع نشده، شناخته شده است، تأثیر فوق العاده ای در پاک کردن عروق بدن دارد. این روغن ارزشمند، از ال دی ال یا کلسترول منفی در بدن می کاهد و میزان اچ دی ال یا همان کلسترول مثبت را در بدن افزایش می دهد." اکنون روغن زیتون خوراکی، در اکثر نقاط دنیا، خواهان بسیاری دارد و در تهیه سالاد و انواع غذاها مورد استفاده قرار می گیرد.
خانم فاطمه معراجی، کارشناس تغذیه به موارد دیگر استفاده از زیتون اشاره می کند و می گوید : " روغن زیتون برای درمان سرطان پروستات، دستگاه گوارش، دیابت، آلزایمر و جلوگیری از ریزش مو تأثیر بسزایی دارد. "

بخش اول اظهارات عالم دینی افغان، حجت الاسلام و المسلمین سید طاهر مدرسی:
« سپاس خدایی را که به بشریت بهترین و برترین مقام و موقعیت داد و آن را خلیفه خود بر روی زمین قرار داد و از بهترین نعمتها برای بشر عنایت فرمود که اگر بخواهیم این نعمتها را بشماریم از توان ما خارج است. خدای مهربان انواع نعمتها را در اختیار بشر قرار داده که از جمله آنها آفریدن دشت و بیابان هاست. خداوند همچنین در باغستان ها و گلستان ها هم نعمتهایی را قرار داده که بسیار مفید و با ارزش است. یکی از خوردنی های بسیار مفید و ارزشمند خرما می باشد که خدای تبارک و تعالی خرما را به عنوان میوه ای قرار داده که هم فواید غذایی و هم فواید دارویی دارد.
در قرآن کریم و در روایات درباره میوه ها زیاد سخن گفته شده ولی درباره سه میوه، خداوند مطالبی را در قرآن بیان کرده که خرما، انگور و زیتون می باشد و خداوند از این سه میوه به عنوان نعمتهای بهشتی یاد نموده است.
متخصصین امور تغذیه، پس از تحقیق و بررسی از خرما دریافتند که خرما حاوی سیزده ماده حیاتی و پنج نوع ویتامین است. همچنین اندیشمندان می گویند که خرما سرشار از بهترین قندها است که بسیار ارزشمند است.»
خرما، یکی دیگر از میوه های طیب و پاک است که قرآن بدان اشاره کرده است. طبّ اسلامی، خرما را میوه ای آرام بخش، ملیّن و محرک قلب معرفی می کند که مانع ابتلا به بیماری فراموشی می شود. یافته های پزشکی، حاکی از آن است که خرما، به علت داشتن منیزیم، خاصیت انرژی زایی دارد و نیروی عمومی بدن را افزایش می‌ دهد. این میوه همچنین به علت داشتن فسفر و منیزیم موجب تقویت حافظه می‌ شود.
خرما برای ناراحتیهای تنفسی به طور کلی و به ویژه برای تنگی نفس و آسم نیز بسیار مفید است. با توجه به تمام خواص و ترکیبات خرما ، می توان آن را غذایی کامل و نیروبخش دانست. حضرت محمد (ص)، پیامبر بزرگ اسلام، با توجه به خواص شگفت خرما، مردم را به خوردن منظم خرما توصیه می کرد. در تاریخ آمده است، یک بار وقتی حضرت علی (ع)، در دوران نقاهت از بیماری به سر می برد، پیامبر ایشان را از خوردن خرما نهی کرد. این مسئله موجب تعجب اطرافیان شد. امروزه دریافته اند که خرما دارای الیاف غذایی است، لذا کسانی که دوره نقاهت را می گذرانند و معده ای ضعیف دارند، هضم این الیاف برایشان مشکل است و مناسب است از خوردن آن پرهیز کنند.

بخش دوم اظهارات عالم دینی افغان، حجت الاسلام و المسلمین سید طاهر مدرسی:
« اگر ما بخواهیم این مسأله را بیشتر ارزیابی کنیم وقت بیشتری لازم دارد. این را فقط یادآوری می کنیم که خرما در موقع گرسنگی که قند خون انسان پایین می آید، مفید است و بر همین اساس ما می توانیم درک کنیم که خداوند تبارک و تعالی چنین ماده غذایی با ارزشی را برای بندگانش عنایت فرموده است. همچنین از دستورات اسلام است که روزه داران با خرما افطارکنند زیرا خرما فواید زیادی دارد و قند از دست رفته بدن را جبران می کند و به بدن انسان نیرو می بخشد. همچنین خرما دارای مواد مقوی می باشد و سموم بدن انسان را از بین می برد. »
خرما میزان شیر را در زنان باردار، افزایش می دهد و بسیار انرژی زاست. برخی مفسران قرآن به این مسئله استناد می کنند که به دلیل فواید بی شمار خرما ، وقتی حضرت مریم، دچار درد زایمان شد، به او خطاب شد که از خرمای درختی که زیر آن نشسته، تناول کند.
متخصصان تغذیه می گویند خوردن خرما، به تنهایی یا همراه با شیر و لبنیات، برای کوفتگی و خستگی مفرط ناشی از فعالیت‌های سنگین بدنی، بسیار مفید است. خرما الیافی دارد که در کاهش چربی و تأمین پروتئین بدن، مؤثر است. جدیدترین تحقیقات علمی، تأثیر شگفت آور خرما را در آرام بخشی به انسان تأیید می کند. این میوه در رفع حالت خشونت و پرخاشگری، تاثیر دارد و مایه آرامش روحی است.
خداوند در قرآن، به خوردن ماهیها نیز اشاره می ‏کند و آنها را از نعمتهای زندگی بخش الهی بر می‏ شمرد.
در آیه 14 سوره نحل آمده است : " او کسی است که دریا را ( مسخر) ساخت تا از آن، گوشت تازه بخورید و زیوری برای پوشیدن ( مانند مروارید ) از آن استخراج کنید. کشتیها را می بینی که سینه دریا را می شکافند تا شما ( به تجارت بپردازید و ) از فضل خدا بهره گیرید، شاید شکر نعمتهای او را به جا آورید. "
در این آیه ، به خوردن ماهی تازه اشاره می شود . پژوهشگران دانشگاه آکسفورد با انجام یک پژوهش دریافتند که خوردن ماهی می‌ تواند به تقویت حافظه سالمندان کمک کند . آنها همچنین به این نکته پی بردند که هرچه ماهی مصرف شده ، تازه تر باشد ، در ترمیم حافظه افراد موثرتر است .
دکتر اسمیت ، مسوول این پژوهش می ‌گوید : " ما دریافتیم که مصرف ماهیهای بدون چربی هم به اندازه مصرف ماهیهای چرب ، مفید است . بنابر‌این به ‌نظر می‌ رسد تأثیر ماهی بر حافظه ، تنها از اسیدهای چرب امگا 3 آن ناشی نمی‌ شود و ما باید به ‌دنبال مواد دیگر موجود در ماهیها باشیم که چنین تأثیر شگفت آوری دارند. "

بخش سوم اظهارات عالم دینی افغان، حجت الاسلام و المسلمین سید طاهر مدرسی:
« یکی از بهترین مواد غذایی و دارویی که خداوند عنایت فرموده و آفریده ماهی می باشد. ماهی دارای انواع گوناگونی از پروتئین ها است که فواید زیادی برای بدن انسان دارد.
یک تعداد ماهیهایی که خداوند آفریده حرام هستند و یک تعداد حلال.
ماهیهایی که حرام هستند مسلماً ضررهایی دارند که نباید از آنها استفاده کرد. اما ماهیهای حلال منافع زیادی دارند که از جمله آن پروتئینهای موجود در ماهی است که از نظر کمی و کیفی دارای اهمیت بالا و ارزشمندی می باشد که در دستگاه گوارش سریع جذب می شود. امروز ثابت شده که ماهی دارای ویتامین B   فوق العاده است و انسان می تواند از گوشت ماهی برای تقویت اعصاب و سلامتی پوست خویش استفاده کند.
خلاصه، ماهی یکی از نعمتهایی است که خداوند عنایت فرموده و اگر انسان از آن درست استفاده کند، فواید زیادی برای او دارد. ماهی برای چشم انسان، قلب، کلیه ها، پوست، اعصاب و مغز انسان فواید زیادی دارد.»
خوردن ماهی به سلامت قلب و عروق کمک می‌ کند . این ویژگی به خاطر وجود اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 در ماهی است . در سالهای اخیر ، پژوهشگران به این نکته پی برده اند اسیدهای چرب امگا 3 که در ماهی و روغن آن یافت می ‌شود ، می ‌تواند مانع از انباشت چربی ‌های مضر در سرخرگ‌ها و در نتیجه گرفتگی رگها شود. به این ترتیب ، خوردن ماهی می‌ تواند از وقوع حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری کند.
البته باید خاطر نشان کنیم که در اسلام، تنها آن دسته از ماهیها که دارای پولک هستند، حلال است و چگونگی صید ماهی نیز در حلال یا حرام بودن آن تأثیر دارد. در صورتی که ماهی به صورت زنده از آب گرفته شود و در خشکی و یا محیط بیرون آب جان دهد، گوشتش حلال است، ولی اگر بر اثر ضربه یا وسیله ای کشته شود، خوردن آن جایز نیست .

بخش چهارم اظهارات عالم دینی افغان، حجت الاسلام و المسلمین سید طاهر مدرسی:
« خلاصه این که ماهی و خرما و انگور که مورد ارزیابی و صحبت قرار گرفت فواید زیادی برای سلامتی انسان دارد و مواد دارویی بسیار خوبی هستند که انسانها می توانند از آنها استفاده کنند. خداوند در قرآن چندین جا از خرما و انگور و ماهی یاد نموده و در داستان نجات حضرت یونس (ع) هم می بینیم که حضرت یونس (ع) در داخل ماهی بوده است. خداوند او را به عنوان امانت دار پیغمبر الهی حفظ کرد و صحیح و سالم او را از شکم ماهی بیرون آورد.»