مجله موسیقی ایرانیان - رضا برون : در غربتی بی انتها نشسته‌ام و می اندیشم در کنج این همه تنهایی به امروز و به امسال که دو تا از بزرگان سنتور ایران زمین در فاصله‌ای کمتر از چهار ماه از میان ما پر کشیدند ، هنوز از داغ آن یگانه هنر "پرویز مشکاتیان" آرام نگرفته بودم که امروز سر کلاس درس یکی از دوستان به من تلفن کرد و خبر را خیلی کوتاه گفت: استاد پایور هم رفتند.
با شنیدنش انگار چیزی در من فرو ریخت درد شد و نغمه و یا شاید شعر گشت. آن یار مهربان خیلی تلاش کرد که مراعات حال من و شرایط غربت را بکند اما چه باید میگفت غیر از این ، یکه خوردم و تقریبا نمی دانم چگونه به خانه برگشتم.
سال سکوت نغمه سنتور دلنشین، سال سیاه سوگ بیا حال ما ببین
برای من و افرادی همچون من که سنتور را به عنوان ساز تخصصی مینوازیم، دلا به عشقش داده ایم و نوایش ما را سحر خود کرده است، نام استاد فرامرز پایور جذبه‌ای دیگر دارد.
از میان نسل من چه کسی می تواند بگوید سنتور می نوازد ولی دستور سنتور استاد را ننواخته است
مگر می شود آن نکته ظریف را که درباره چگونگی ساز سنتور تئوری موسیقی ، طریقه? مضراب به دست گرفتن و پشت ساز نشستن را فراموش کرد . مگر آن درسها که برای من همگی زمزمه ای محبّت بودند فراموش می شود. وای خدای من وای از سنتور بی پایور.
در نگاهی اجمالی به زندگی آن فرزانه دوران ، نکته بسیاری را می‌توان یافت که بسیار حائز اهمیت میباشند.
قصد من در اینجا بررسی کار ایشان نیست، که نه در بضاعت اندک من است و نه با این شرایط روحیه کنونی توانش را دارم.
اما باید اینها را دست کم همه آنانی که ازموسیقی ایرانی لذت میبرند و خود را در سلک علاقمندان آن می‌دانند به خاطر بسپارند.
در واقع می‌توان به طور خلاصه تاریخ سنتور نوازی ایران را به دو دوره قبل از استاد پایور و بد از ایشان تقسیم نمود.
چگونگی صدا دهی ساز، طریقه? به دست گرفتن مضراب ها و مضراب زدن و شیوه? سخت قطعه برای سنتور با استاد پایور به تکوین خود می‌رسد.
این آن بزرگمرد است که برای سنتور تنها و بعدها دو سنتور قطعه می‌سازد .پایور است که روش سنتور نوازی را از استاد صبا می‌آموزد و برای تکمیل آن مبادرت به نوشتن کتابهایی ارزشمند می‌کند، آن هم در حدود شانزده جلد.
آن استاد خردمند نیاز علاقه مندان را با قریحه? پرتوانش می امیزد و حاصل آن قطعه هایی است که هنوز هر شنونده‌ای باذوق ایرانی از شنیدنش لذت می برد و هر نوازنده‌ای از نواختنش با ساز به خود می بالد.
استاد ، کار قدما را ادامه می دهد، یعنی به ساختن رنگ و پیش درآمد می‌پردازد، و همچنین با ذوق سرشار خود آهنگی به سبک خویشتن میافریند که گوش و جان شنونده را نوازش می‌کند.
برخی از این قطعات به فرمهای آزاد هستند. که از آن جمله می‌توان به فریبا، فرپرک و برخی از دو نوازیها برای سنتور و ساز ویلن و سنتور و فلوت اشاره کرد.
در چهارم مضراب باید گفت کار استاد بی نظیر است و در واقع به نقطه? اوج خود می‌رسد.
تکنیک های سنتور از قدما در کنار تکنیک های ابداعی خود ایشان و همچنین زیبایی در پرداخت ملودی انسان را جلب خود می‌کند.
به راستی نواختن این قطعه ها خود مقوله ایست و شنیدن آنها مقوله‌ای دیگر.
استاد در کنار اینها همه به امر خطیر گروه نوازی نیز می‌پردازد و در واقع سبک و روشی جدید در گروه نوازی به وجود می اورد.
چنان که صدای گروه وزارت فرهنگ و هنر قدیم و گروه اساتید و بعد گروه پایور هنوز در گوش جان علاقمندان هست.
البته که در این مختصر شرح همه اینها نمی‌گنجد اما : آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید.
افسوس که جای آن نیست تا به شرح همه آنچه می‌خواهم بگویم بپردازم اما باید به این مقوله نیز اشاره کنم که آنچه این سرمد دوران در زمینه آموزش سنتور انجام دادند بی گمان بی همتا بود ، چه در زمینه نگارش کتاب و چه در زمینه پرورش شاگردان.
اگر بخواهیم نامی در خور مقام آن بی همتا و خردمند بیابیم باید بی گمان ایشان را پدر سنتور ایران بدانیم .
کاش فرصتی دیگر باشد تا به تفصیل به شرح این نابغه زمان بپردازیم
گرچه ایشان به علّت بیماری در سالهای اخیر از کار موسیقی کناره گرفته بودند ولی سایه? پدر گونه ایشان بر سر موسیقی ایرانی بود که افسوس دیگر نیست.
این درد بی پایان را به همه شاگردان استاد تسلیت میگویم و افسوس که این افتخار را نداشتم تا جز یک بار که دیداری کوتاه دست داد از محضرشون بهره‌مند شوم
آری اگر فرصتی و عمری باشد باز هم از این یگانه دوران خواهم نوشت اما اجازه دهید به خود جرأت جسارت داده و امسال را به خاطره آنچه بر سر موسیقی و به ویژه سنتور با درگذشت آن دو بزرگوار آمد، چنان که در عنوان این یاداشت آورده‌ام سال سوگ سنتور بنامم
آری، سال سکوت نغمه سنتور دلنشین، سال سیاه سوگ بیا حال ما ببین
و این تک بیت نیز همانی بود که امروز با شنیدن این خبر ناگوار به ذهن درد زده‌ام خطور کرد
که درد را پایانی نیست و مردانه مرد آنانند که درد را نیز اسباب تجربه می سازند
به همه ملّت بزرگ ایران به فرهنگ دیرپای من و به ایران تسلیت باد
رضا برون، گروه موسیقی مهرآوا
برلین
آلمان
18 آذر 1388 پاینده ایران و ایرانیمنبع:مجله ی موسیقی ایرانیان
با شنیدنش انگار چیزی در من فرو ریخت درد شد و نغمه و یا شاید شعر گشت. آن یار مهربان خیلی تلاش کرد که مراعات حال من و شرایط غربت را بکند اما چه باید میگفت غیر از این ، یکه خوردم و تقریبا نمی دانم چگونه به خانه برگشتم.
سال سکوت نغمه سنتور دلنشین، سال سیاه سوگ بیا حال ما ببین
برای من و افرادی همچون من که سنتور را به عنوان ساز تخصصی مینوازیم، دلا به عشقش داده ایم و نوایش ما را سحر خود کرده است، نام استاد فرامرز پایور جذبه‌ای دیگر دارد.
از میان نسل من چه کسی می تواند بگوید سنتور می نوازد ولی دستور سنتور استاد را ننواخته است
مگر می شود آن نکته ظریف را که درباره چگونگی ساز سنتور تئوری موسیقی ، طریقه? مضراب به دست گرفتن و پشت ساز نشستن را فراموش کرد . مگر آن درسها که برای من همگی زمزمه ای محبّت بودند فراموش می شود. وای خدای من وای از سنتور بی پایور.
در نگاهی اجمالی به زندگی آن فرزانه دوران ، نکته بسیاری را می‌توان یافت که بسیار حائز اهمیت میباشند.
قصد من در اینجا بررسی کار ایشان نیست، که نه در بضاعت اندک من است و نه با این شرایط روحیه کنونی توانش را دارم.
اما باید اینها را دست کم همه آنانی که ازموسیقی ایرانی لذت میبرند و خود را در سلک علاقمندان آن می‌دانند به خاطر بسپارند.
در واقع می‌توان به طور خلاصه تاریخ سنتور نوازی ایران را به دو دوره قبل از استاد پایور و بد از ایشان تقسیم نمود.
چگونگی صدا دهی ساز، طریقه? به دست گرفتن مضراب ها و مضراب زدن و شیوه? سخت قطعه برای سنتور با استاد پایور به تکوین خود می‌رسد.
این آن بزرگمرد است که برای سنتور تنها و بعدها دو سنتور قطعه می‌سازد .پایور است که روش سنتور نوازی را از استاد صبا می‌آموزد و برای تکمیل آن مبادرت به نوشتن کتابهایی ارزشمند می‌کند، آن هم در حدود شانزده جلد.
آن استاد خردمند نیاز علاقه مندان را با قریحه? پرتوانش می امیزد و حاصل آن قطعه هایی است که هنوز هر شنونده‌ای باذوق ایرانی از شنیدنش لذت می برد و هر نوازنده‌ای از نواختنش با ساز به خود می بالد.
استاد ، کار قدما را ادامه می دهد، یعنی به ساختن رنگ و پیش درآمد می‌پردازد، و همچنین با ذوق سرشار خود آهنگی به سبک خویشتن میافریند که گوش و جان شنونده را نوازش می‌کند.
برخی از این قطعات به فرمهای آزاد هستند. که از آن جمله می‌توان به فریبا، فرپرک و برخی از دو نوازیها برای سنتور و ساز ویلن و سنتور و فلوت اشاره کرد.
در چهارم مضراب باید گفت کار استاد بی نظیر است و در واقع به نقطه? اوج خود می‌رسد.
تکنیک های سنتور از قدما در کنار تکنیک های ابداعی خود ایشان و همچنین زیبایی در پرداخت ملودی انسان را جلب خود می‌کند.
به راستی نواختن این قطعه ها خود مقوله ایست و شنیدن آنها مقوله‌ای دیگر.
استاد در کنار اینها همه به امر خطیر گروه نوازی نیز می‌پردازد و در واقع سبک و روشی جدید در گروه نوازی به وجود می اورد.
چنان که صدای گروه وزارت فرهنگ و هنر قدیم و گروه اساتید و بعد گروه پایور هنوز در گوش جان علاقمندان هست.
البته که در این مختصر شرح همه اینها نمی‌گنجد اما : آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید.
افسوس که جای آن نیست تا به شرح همه آنچه می‌خواهم بگویم بپردازم اما باید به این مقوله نیز اشاره کنم که آنچه این سرمد دوران در زمینه آموزش سنتور انجام دادند بی گمان بی همتا بود ، چه در زمینه نگارش کتاب و چه در زمینه پرورش شاگردان.
اگر بخواهیم نامی در خور مقام آن بی همتا و خردمند بیابیم باید بی گمان ایشان را پدر سنتور ایران بدانیم .
کاش فرصتی دیگر باشد تا به تفصیل به شرح این نابغه زمان بپردازیم
گرچه ایشان به علّت بیماری در سالهای اخیر از کار موسیقی کناره گرفته بودند ولی سایه? پدر گونه ایشان بر سر موسیقی ایرانی بود که افسوس دیگر نیست.
این درد بی پایان را به همه شاگردان استاد تسلیت میگویم و افسوس که این افتخار را نداشتم تا جز یک بار که دیداری کوتاه دست داد از محضرشون بهره‌مند شوم
آری اگر فرصتی و عمری باشد باز هم از این یگانه دوران خواهم نوشت اما اجازه دهید به خود جرأت جسارت داده و امسال را به خاطره آنچه بر سر موسیقی و به ویژه سنتور با درگذشت آن دو بزرگوار آمد، چنان که در عنوان این یاداشت آورده‌ام سال سوگ سنتور بنامم
آری، سال سکوت نغمه سنتور دلنشین، سال سیاه سوگ بیا حال ما ببین
و این تک بیت نیز همانی بود که امروز با شنیدن این خبر ناگوار به ذهن درد زده‌ام خطور کرد
که درد را پایانی نیست و مردانه مرد آنانند که درد را نیز اسباب تجربه می سازند
به همه ملّت بزرگ ایران به فرهنگ دیرپای من و به ایران تسلیت باد
رضا برون، گروه موسیقی مهرآوا
برلین
آلمان
18 آذر 1388 پاینده ایران و ایرانیمنبع:مجله ی موسیقی ایرانیان
تاریخ : شنبه 89/12/14 | 11:5 عصر | نویسنده : مصطفی حسن نژاد | نظرات ()
«بخش هایی از ردیف حبیب سماعی به روایت طلیعه کامران» با آوانگاری و نگارش طلیعه کامران و شهاب مِنا ،نام کتابی است که به تازگی از سوی نشر موسیقی عارف منتشر شده و خیلی ها را شگفت زده کرده است.اولین چیزی که تا حدودی حیرت مخاطبین را در پی دارد عنوان ردیف حبیب سماعی است و این سوال که«مگر حبیب سماعی هم ردیف داشته؟!» و همین دلیلی می شود که مخاطب هرچه زودتر این کتاب را تهیه و بلافاصله باز کند! 
محتوای کتاب:پس از مقدمه ی طلیعه کامران، شهاب مِنا شرحی در حدود پنجاه صفحه درباره ی این مجموعه و شیوه ی سنتورنوازی حبیب سماعی نگاشته است.نکته ی حایز اهمیتی که تنها با خواندن چند صفحه اول، توجه را جلب می کند نوع تحقیق و پژوهش بنیادی و اصولی نویسنده است. شهاب مِنا با نگاهی عمیق و دقیق توضیحاتی را در مورد سبک و شاگردان حبیب سماعی بیان کرده، سپس به بررسی و تحلیل مستنداتی از ردیف محمدصادق خانی و مقایسه آن با ردیف های مکتب فراهانی پرداخته است.همچنین محتوای این اثر را با دیگر منابع منتشر شده درباره ی حبیب سماعی مقایسه کرده است و…قسمت آوانگاری این مجموعه شامل:دستگاه شور، آواز ابوعطا، چهارمضراب دشتی، بیات ترک، دستگاه سه گاه، دستگاه چهارگاه، دستگاه همایون و آواز بیات اصفهان می باشد که در این بین شور از همه مفصل تر است.ناگفته نماند که در این ردیف ضربیهای متعددی از حبیب سماعی آوانگاری و چاپ شده که تا کنون شنیده نشده است.کلا این کتاب دید ما را نسبت به سنتور نوازی دوره قاجار و خصوصا حبیب سماعی تغییر می دهد و از این نظر نقطه ی عطفی به شمار می آید. اکنون سوالی پیش می آید که در این شصت و اندی سالی که از فوت حبیب سماعی می گذرد خانم کامران کجا و در چه وضعیتی بوده اند؟ اگر خدای ناکرده در این مدت اتفاق ناگواری برایشان پیش می آمد، می توان تصور کرد که چه بر سر این میراث معنوی گرانبها می آمد و… ولیکن اتفاق مهم این است که بعد از این همه سال کسی مثل آقای مِنا پیدا شد و ایشان را دَریابید(در واقع دُر یابید) و با پیگیری و پشتکار باعث شد که این مجموعه بی نظیر از خطر انهدام نجات یابد و امروز به شکلی منحصربه فرد در دسترس علاقه مندان و محققان قرار بگیرد.جالب تر از همه این که قرار است مجموعه ی صوتی این ردیف استثنایی با اجرای خانم کامران نیز منتشر شود.لازم به ذکر است که این کتاب 197 صفحه دارد و قیمت آن پنج هزار و پانصد(5500) تومان است.
تاریخ : شنبه 89/12/14 | 11:5 عصر | نویسنده : مصطفی حسن نژاد | نظرات ()
کتاب ضربیهای حبیب سماعی براساس اجرای مجید کیانی به نگارش و آوانگاری شهاب مِنا از سوی نشر موسیقی عارف در 112 صفحة رحلی و به قیمت 4500 تومان منتشر شد. آلبوم صوتی ضربیهای حبیب سماعی، دارندة «لوح سپاس» از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1377 به‌عنوان «اثر برگزیده» صوتی در بیست سال اول پس از انقلاب، شامل بیست ضربی از استاد پیشکسوت سنتور، حبیب سماعی (1325-1280) است که توسط آقای مجید کیانی، از برخی شاگردان حبیب (قباد ظفر، مرتضی عبدالرسولی، نورعلی برومند و مهدی ناظمی) گردآوری شده و پس از تنظیم و بازنوازی توسط مجید کیانی در سال 1369 برای نخستین‌بار از سوی شرکت ایران‌صدا منتشر شده است. کتاب حاضر آوانگاری آلبوم ضربیهای حبیب سماعی را به روشی تحلیلی ارائه می‌دهد. در این روش، برای نخستین‌بار در نگارش قطعات ضربی در موسیقی ایرانی، میزان‌بندی حذف شده و اجزاء ملودی براساس جمله، موتیف و فیگور، مشابه جمله، کلمه و حرف در زبان از یکدیگر متمایز شده‌اند. همچنین در مقدمة کتاب به بحث و نقد اشکالات وارد بر کیفیت استفاده از میزان‌بندی در آوانگاری قطعات ضربی در موسیقی ایرانی پرداخته شده است. پایان کتاب مصاحبة شهاب مِنا با استاد مجید کیانی دربارة چگونگی گردآوری و تنظیم قطعات آلبوم ضربیهای حبیب سماعی را دربردارد. سی‌دی ضربیهای حبیب سماعی نیز به‌طور مجزا از کتاب در مراکز پخش کتاب موجود است. تلفن مرکز پخش کتاب و سی‌دی: 33900739 و 33917784 (موسیقی عارف) (ارسال کتاب برای خارج از کشور از طریق پست میسر است). همچنین می‌توانید این کتاب را از مؤسسة فرهنگی سروستاه (مجید کیانی) به شماره تماس 88305032 (روزهای شنبه، دوشنبه و سه‌شنبه 3 تا 8 عصر) و نیز مؤسسة فرهنگی- هنری آوای مهربانی به شمارة تماس 88740769 و 88744303 تهیه فرمایید.
تاریخ : شنبه 89/12/14 | 11:5 عصر | نویسنده : مصطفی حسن نژاد | نظرات ()
هنوز داغ نخستین درست ناشده بود / که دست جور زمان داغ دیگرش بنهاد
فعلاً همین! تاریخ : شنبه 89/12/14 | 11:5 عصر | نویسنده : مصطفی حسن نژاد | نظرات ()
با سلام و عرض ادب
متاسفانه امکان به روزرسانی وبلاگ برایمان همچنان فراهم نیست.
هدف از قرار دادن این پست اطلاع رسانی در مورد مصاحبه ای است که با خانم پروانه پس از 2 سال با همکاری دوست عزیزم آقای سینا جعفری کیا در ماهنامه هنر موسیقی به چاپ رسید.
http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=1191&Number=112&Appendix=0
امیدوارم باعث شادی روح استاد پایور و زنده یاد خاطره پروانه شود.
موفق و سر بلند باشید
تاریخ : شنبه 89/12/14 | 11:5 عصر | نویسنده : مصطفی حسن نژاد | نظرات ()
